Şizofrenide Hasta Bakıcının Yükü

“Bakıcının yükü” kavramını öne çıkaran en önemli gelişme, 1950 yılında klorpromazinin keşfi ve ardından birçok antipsikotik ilacın kullanıma sunulması olmuştur. Depo hastaneler kapanırken hastaların sağaltımlarının toplum içinde sürdürülür hale gelmesiyle hasta yakınları, çok da hazır olmadıkları, birincil bakıcı rolünü üstlenmişlerdir (Awad ve Voruganti 2008). İzleyen yıllarda, aileyi hastalığın nedeni olarak gören bakış açısı yerini, ailenin tutumunun hastalığın seyrini nasıl etkilediğine ilişkin çalışmalara bırakmıştır. Brown ve arkadaşları, 1962 yılında duygu dışavurumu kavramını geliştirmişlerdir (Bebbington ve Kuipers 1994). Tüm bu gelişmeler, şizofreni tanısı konmuş üyesi olan ailelerde ailenin yükü kavramıyla ilgilenilmeye başlanmasında etkili olmuştur. Hasta yakınları hastalığın nedeni olarak damgalanmak yerine sağaltım planına dahil edilmeye başlanmış, ailelere yönelik çeşitli terapi yöntemleri ve ruhsal-eğitimsel yaklaşımlar önem kazanmıştır (Pitschel-Walz ve ark. 2001).

Hasta Bakımında Yük Kavramı

Yük kavramı, hasta bir üyeyle yaşıyor olmaktan dolayı
aile üyelerinin günlük yaşamlarında karşılaştıkları zorluklar,
hayatlarını etkileyen sorunlar ve olumsuz olaylar
(Platt 1985, Winefield ve Harvey 1994) gibi hastalığın
aile üzerindeki etkisini tanımlamak amacıyla kullanılmaktadır.
Hoenig ve Hamilton 1966 yılında yayınladıkları
bir makalede, nesnel ve öznel yük kavramlarını
ayırmışlardır. Nesnel yük, hastanın rahatsız edici davranışları
ya da hastalığın yol açtığı ekonomik zorluklar,
günlük yaşamdaki kısıtlanmalar, aile üyelerinin beden ve
ruh sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri gibi aile yükünün
gözlemlenebilir ve doğrulanabilir yönünü ifade etmektedir.
Öznel yük ise bu zorlukların aile üyelerini ne ölçüde
rahatsız ettiğini tanımlamaktadır (Awad ve Voruganti
2008). Yükün, erken bir depreşmeyi öngörmede duygu
dışavurumunun ölçümüne göre daha değerli olduğuna
ilişkin görüşler vardır (Levene ve ark. 1996).
Psikiyatrik hastalıklarda ailenin yükünün araştırıldığı
çalışmalara bakıldığında, başlangıçta karma hasta grupla